Vicdanı güçlendirmek
Vicdan Allah'ın
insana doğru yolu göstermekle görevlendirdiği bir güçtür. Yaşamının son
anına kadar, nefsinin kötülüklerine, şeytanın kışkırtmalarına ve Kuran
dışı her türlü tavra karşı insanı uyarıp korkutur. Ona Allah'ın razı
olacağı tavrı, Kuran'a uygun olan davranışları ilham eder. Karşılaştığı
her olayda vicdanının sesine kayıtsız şartsız uyan bir insan ihlası da
kazanmış olur. Çünkü ihlas da zaten insanın vicdanını en son noktasına
kadar kullanabilmesidir. Nefsiyle çatışsa ya da zorlukla karşılaşsa da,
vicdanlı davranmaktan taviz vermemesidir.
İşte bu nedenle ihlası
kazanmak isteyen bir kimse öncelikle vicdanını gereği gibi kullanıp
kullanmadığını gözden geçirmelidir. Eğer zaman zaman vicdanını
durdurabiliyor, ondan gelen sese kulak vermiyor ve bile bile nefsinden
yana tavır koyabiliyorsa bu durumda vicdanını Kuran'a uygun şekilde
kullanmıyor demektir. Daha da önemlisi "Hayır; insan, kendi nefsine
karşı bir basirettir. Kendi mazeretlerini ortaya atsa bile." (Kıyamet
Suresi, 14-15) ayetleriyle de bildirildiği gibi her insan kendisine
fısıldanan sesin vicdan olduğunu ve bu sesi hangi mazeretleri öne
sürerek bastırdığını bilir.
Vicdan insan için büyük bir nimet
ve rahmettir. Bediüzzaman Said Nursi'nin de "Akıl tatil-i eşgal etse
de, nazarını ihmal etse, vicdan Sanii unutamaz. Kendi nefsini inkar
etse de O'nu görür, O'nu düşünür, O'na müteveccihtir" 11 ya da "... her
vicdanda iki pencere olan Sani'-i Zülcelal marifetini insan kalbıne
daima tecelli ettiriyor." 12 sözleriyle ifade ettiği gibi insan gaflete
dalsa bile, vicdanı dalmaz. Kendisi nefsine kapılacak olsa bile vicdanı
kapılmaz, kendi samimiyetsizliğe meyletse, şeytana uyacak olsa vicdanı
yine de uymaz. Kısacası insan bilerek ya da bilmeyerek hata yapabilir,
ama vicdanı asla doğru yoldan şaşmaz, asla hata yapmaz.
Ancak
ne var ki vicdan körelebilir. Eğer insan vicdanı kendisini doğru yola
çağırdığı halde bu sese karşı vurdumduymaz bir tavır gösterirse,
vicdanının sesini sürekli olarak bastırmayı alışkanlık haline getirirse
bu durumda onun etkisini zayıflatmış ve vicdanını köreltmiş olur.
Vicdan yine kişiyi uyarıp doğruya çağırır, ama o artık bu sesten
etkilenmeyecek, onu dinlemeyecek ve önemsemeyecek hale gelmiştir.
Dolayısıyla da bir müminin vicdanının kabul etmeyeceği pek çok tavır ve
davranış kolaylıkla bu kişinin vicdanından geçebilmeye başlar. Bu insan
Allah'ın beğenmeyeceği, Kuran'a uygun olmayan bir davranışta bulunup,
şeytanın ardı sıra giderken artık vicdan azabı duymaz olur. Kuran dışı
bu tavrı, içinde hiçbir sıkıntı duymadan rahat rahat yapabilecek hale
gelir. Örneğin bir ülkede savaşın başladığı ilk günlerde her insan ölen
savunmasız kadınları, çocukları, kundaklarındaki bebekleri görüp çok
büyük bir vicdani rahatsızlık duyar. Birşeyler yapmak, bu kişilere
yardım etmek ister. Ancak ilerleyen günlerde hergün gazetelerde aynı
haberleri okumak, televizyonda aynı haberleri izlemek bu kişinin
vicdanını köreltir. Artık ölüm haberleri ya da çekilen zulümle ilgili
bilgiler onun vicdanında bir etki oluşturmaz. Ne bir sıkıntı duyar, ne
de vicdani bir sorumluluk. İşte bu vicdanın körelmesidir. Vicdan
körelmesinde ise kesintisiz bir ihlastan söz edebilmek mümkün olmaz.
İhlası
kazanabilmek için kişinin öncelikle Kuran'a uygun bir vicdan
duyarlılığı elde etmesi gerekir. Bu ise kişinin Allah korkusunu
artırması ile mümkün olur. Kişi Allah'ın her an her yerde kendisini
görüp duyduğunu, tüm yaptıklarını katında saklı tuttuğunu, kendisini
bunlardan hesaba çekeceğini derinlemesine düşünmelidir. Ölümün an
meselesi olduğunu, bir an sonra kendisini Allah'ın huzurunda hesap
verirken bulabileceğini ve eğer Allah'ın bildirdiği ahlakı göstermemiş,
vicdanını gereği gibi kullanmamış ise de sonsuz cehennem azabıyla
karşılaşabileceğini açık bir şuurla kavramaya çalışmalıdır. Eğer
Kuran'ın bu mühim gerçeklerini tam anlamıyla kalbine sindirirse
vicdanındaki bu körelme yerini güçlü bir vicdan duyarlılığına
bırakacaktır. Vicdandaki bu hassasiyet ile birlikte de kişi her an
karşılaştığı her olayda vicdanının sesini dinleyerek ihlaslı
davranabilecektir.
Ptsi Nis. 07, 2008 12:01 pm